پرسش :

در کتاب مقدس چه مواردی از تحریف وجود دارد؟


پاسخ :
می توان در کتاب مقدس به مواردی اشاره کرد که مصداق تحریف اند:
1ـ در سفر پیدایش می خوانیم: «واقع شد بعد از این ایام که خدا ابراهیم(علیه السلام) را امتحان کرده بدو گفت: ای ابراهیم! عرض کرد: لبیک. گفت: اکنون پسر خود را که یگانه ی تست او را دوست می داری، «یعنی اسحاق(علیه السلام)» را بردار و بر زمین موریا برو و او را در آنجا بر یکی از کوه هایی که به تو نشان می دهم برای قربانی سوختی بگذران ... و ابراهیم دست خود را دراز کرده کارد را گرفت تا پسر خویش را ذبح نماید. در حال فرشته ی خداوند از آسمان وی را ندا در داد و گفت: ای ابراهیم! ای ابراهیم!، عرض کرد: لبیک. گفت: دست خود را بر پسر دراز مکن و بدو هیچ مکن زیرا که الآن دانستم که تو از خدا می ترسی چون که پسر یگانه ی خود را از من دریغ نداشتی ... بار دیگر فرشته ی خداوند به ابراهیم از آسمان ندا در داد و گفت: خداوند می گوید به ذات خودم قسم می خورم چون که این کار را کردی و پسر یگانه ی خود را دریغ نداشتی هر آینه ترا برکت دهم و ذریت ترا کثیر سازم مانند ستارگان آسمان و مثل ریگ هایی که بر کناره ی دریاست و ذریت تو دروازه های دشمنان خود را متصرف خواهند شد و از ذریت تو جمیع امت های زمین برکت خواهند یافت.»(1)
در این متن، پس از عبارت «یکتا فرزند» عبارت «یعنی اسحاق» قرار گرفته است، در حالی که عبارت صریح عهد عتیق وعده ی تولد اسحاق(علیه السلام) را سیزده سال پس از تولد اسماعیل می داند.(2) پس اسماعیل تا چهارده سالگی یکتا فرزند ابراهیم است. به نظر می رسد که عبارت «یعنی اسحاق» بعداً به متن عهد عتیق اضافه شده است. شاید روحانیت یهود ابتدا با تفسیر به رأی متن، یکتا فرزند را با تأویلاتی بر اسحاق(علیه السلام) تطبیق کرد و سپس به این نتیجه رسید که عبارت «یعنی اسحاق» را به متن اضافه کند. بنابراین، در ابتدا تحریف معنوی متن و پس از آن تحریف لفظی تحقق یافته است.
اما روحانیت یهود با چه انگیزه ای به تحریف متن اقدام کرده است؟ در اعتقاد آنان، که به مسیحیان هم انتقال یافته است، شخص موعود باید از نسل اسحاق(علیه السلام) باشد و از سوی دیگر، شخص موعود از نسل شخص مذبوح است. تنها در این صورت است که سیادت بنی اسرائیل و اندیشه ی برتری یهود تثبیت می شود. چنین تحریفی بیش از آن که به نفع جامعه ی یهودیان تمام شود به مسیحیت کمک کرد، چه آنان با استناد به همین متن، موعود امم را بر عیسی(علیه السلام) که از نوادگان اسحاق(علیه السلام) است تطبیق کردند. از قضا عبارتی از انجیل برنابا نیز همین مطلب را تصویر کرده است: «آن وقت شاگردان گفتند: ای معلم در کتاب موسی(علیه السلام) چنین نوشته شده که عهد با اسحاق(علیه السلام) بسته شده. یسوع آه کشیده جواب داد: آنچه نوشته شده همین است؛ و لیکن نه موسی(علیه السلام) نوشته و نه یشوع، بلکه أحبار ما نوشته اند. آنان که نمی ترسند از خدای . حق می گویم به شما، به درستی که هرگاه به کار برید نظر را در سخن فرشته جبرئیل، خواهید دانست خباثت کَتَبه و فقهای ما را؛ زیرا که فرشته گفت: ای ابراهیم زود است که همه ی جهانیان بدانند که خدای دوست می دارد ترا و لیکن چگونه جهان بداند محبت ترا به خدای، به راستی واجب است بر تو اینکه بکنی چیزی از برای محبت خدای. ابراهیم جواب داد: همانا اینک بنده ی خدا آماده است که بکند هر آنچه را خدای می خواهد. پس خدای با ابراهیم به سخن در آمد و فرمود: بگیر اوّل زاده ی خود را و بر کوه برشو تا پیش کنی او را به قربانی. پس چگونه اسحاق(علیه السلام) اول زاده می شود و حال آن که چون تولد یافت، اسماعیل هفت ساله بود؟!»(3)
2ـ انجیل متّی عیسی(علیه السلام) را از فرزندان سلیمان بن داوود(علیه السلام)،(4) و لوقا وی را فرزند ناثان بن داوود(علیه السلام) می داند.(5) این اختلاف نشان دهنده ی آن است که نمی توان هر دو را متن الهام شده از ناحیه ی روح القدس دانست.
3ـ در انجیل متّی، عیسی(علیه السلام) یحیی(علیه السلام) را چنین معرفی می کند: «و اگر خواهید قبول کنید همان است الیاس (ایلیا) که باید بیاید. هرکه گوش شنوا دارد بشنود»(6) اما در انجیل یوحنا، یحیی خود انکار می کند که الیاس باشد: «آنگاه از او سؤال کردند پس چه؟ آیا تو الیاس هستی؟ گفت: نیستم.»(7)
4ـ در انجیل متّی، عیسی(علیه السلام) اعلام می کند که پس از مصلوب شدن، سه شبانه روز در زمین مدفون خواهد ماند: «همچنان که یونس سه شبانه روز در شکم ماهی ماند، پسر انسان نیز سه شبانه روز در شکم زمین خواهد بود.»(8) اما مواضع دیگری از انجیل مدت دفن او را از غروب جمعه تا قبل از سپیده دم یکشنبه یعنی حداکثر یک روز و دو شب می دانند.(9)
5ـ انجیل متّی در توضیح علت سکونت عیسی(علیه السلام) در ناصره می نویسد: «آمده در بلده ی مسمّی به ناصره ساکن شد تا آنچه به زبان انبیا گفته شده بود تمام شود که به ناصری خوانده خواهد شد.»(10) اما هیچ یک از کتب انبیا دربردارنده ی چنین بشارتی نیست.
6ـ انجیل متّی بشارت کتاب اشعیا در مورد تولد فرزندی از باکره را بر تولد عیسی(علیه السلام) منطبق کرده است: «و این همه برای آن واقع شد تا کلامی که خداوند به زبان نبی گفته بود تمام گردد که اینک باکره آبستن شده پسری خواهد زایید و نام او را عمّانوئیل خواهند خواند که تفسیرش این است: خدا با ما»(11) این در حالی است که بشارت تولد عمانوئیل مربوط به واقعه ای است که شش قرن قبل از تولد مسیح(علیه السلام) به وقوع پیوسته است.(12)
در برخی از موارد نیز عباراتی از عهد عتیق و عهد جدید بر اعتقادات کلیسای مسیحیت منطبق شده است که برخی از این موارد می تواند از مصادیق تحریف معنوی باشد. برای مثال، بشارت عیسی(علیه السلام) به آمدن تسلی دهنده،(13) به روح القدس که یکی از اقانیم سه گانه است تفسیر شده است ولی این بشارت اشاره به آمدن انسانی متعالی و مقدس دارد.


پی نوشت:
(1). پیدایش 1:22.
(2). پیدایش 25:17؛ 1:18.
(3). برنابا 1:44 (چنان که بیان شد، سفر پیدایش فاصله ی اسماعیل(علیه السلام) و اسحاق(علیه السلام) را بیش از 13 سال می داند.)
(4). متّی 6:1.
(5). لوقا 31:3.
(6). متّی 4:11.
(7). یوحنا 2:1.
(8). متّی 40:20؛ 62:27.
(9). متّی 57:27؛ 1:28؛ مرقس 42:15؛ 1:16؛ لوقا 53:23؛ 1:24؛ یوحنا 38:19؛ 1:20.
(10). متّی 22:2.
(11). متّی 22:1.
(12). اشعیا 1:7.
(13). یوحنا 26:15؛ 7:16.

منبع: مسیحیت شناسی مقایسه ای، محمد رضا زیبائی نژاد، انتشارات صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، تهران، 1384، ص 201.
منبع: مسیحیت شناسی مقایسه ای، محمد رضا زیبائی نژاد، انتشارات صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، تهران، 1384، ص 201.